Recent werd in het ABC-gebouw in Zeebrugge de eerste jaarcijfers gepresenteerd van de nieuwe fusiehaven Port of Antwerp-Bruges, dit onder grote mediabelangstelling.
2022 was een jaar vol uitdagingen voor de jonge fusiehaven. De geopolitieke spanningen, energiecrisis en de aanhoudende verstoringen in de toeleveringsketens lieten zich voelen en zorgden, naast verschuivingen binnen de verschillende goederenstromen, vooral voor een aanhoudende druk op het containersegment. Dit had impact op de totale goederenoverslag, die in 2022 286,9 miljoen ton cargo bedroeg, een daling van 0,7% ten opzichte van 2021. Die daling werd gerealiseerd door de havens van Antwerpen en Zeebrugge samen. De terugval van de overslag in Antwerpen werd nagenoeg volledig gecompenseerd door het onovertroffen jaar in Zeebrugge.
De stroom aan nieuwe investeringen en projecten is een bevestiging van de aantrekkingskracht van de eengemaakte haven en van de toegevoegde waarde van de complementariteit van beide platformen.
De uitdagingen waren het meest voelbaar in de containertrafiek. De wereldwijd ontregelde containerlijnvaart met vertragingen, piek call sizes en daaruit voortvloeiende congestie zetten de volumes het volledige jaar onder druk. Daarnaast zorgde het conflict in Oekraïne voor een afname van de aan Rusland gerelateerde trafiek met 59%. En terwijl de operationele uitdagingen op de containerterminals en de congestie sinds het derde kwartaal langzaam afnamen, zorgden de hoge energieprijzen en economische onzekerheid voor een vertraging in de vraag naar containervervoer. De containeroverslag daalde, door de opeenvolging van deze moeilijke omstandigheden, in 2022 met 8,6% in ton en met 5,2% in TEU, in vergelijking met het sterke 2021. Ten opzichte van het precoronajaar 2019 is dit een status quo.
De oorlog in Oekraïne, de sancties tegen Rusland en de energiecrisis hebben het energielandschap en de energiestromen in Europa grondig veranderd en dat vertaalde zich in een sterke groei van bulklading.
De overslag van droge bulk nam in 2022 toe met 13,8%. Vooral de overslag van kolen kende een forse stijging (+210% of een verdriedubbeling), omwille van de sterk gestegen vraag naar kolen voor energieopwekking. Meststoffen leverden dan weer 18,3% in onder meer ten gevolge van de sancties ten aanzien van Rusland en de fors gestegen meststoffenprijzen.
Het vloeibare bulksegment groeide met 10%, in belangrijke mate als gevolg van de sterke toename van overslag in Zeebrugge van LNG met 61,3%, als alternatief voor aardgas via pijpleidingen vanuit Rusland. De LNG-terminal van Fluxys LNG in Zeebrugge verwerkte een recordaantal methaantankers van 307 eenheden vorig jaar. Daarnaast was er ook een groei voor LPG (+30%), benzine (+7%), diesel/stookolie (+9,9%) en nafta (+7,5%).
De overslag van chemicaliën, die in 2021 het beste jaar ooit kende, begon halverwege 2022 te dalen vanwege de gestegen energieprijzen die de Europese chemiesector onder druk zetten, en eindigde met een lichte daling van 1% ten opzichte van 2021.
Conventioneel stukgoed (+1,1%) hield, na recordcijfers in 2021, goed stand in de eerste helft van het jaar, door de groei van de overslag van staal, de belangrijkste goederengroep binnen dit segment. Vanaf het derde kwartaal daalden de aangevoerde staalvolumes als resultaat van de vertragende economie.
De totale roll-on/roll-off trafieken lieten een stijging zien van 6,5%. Er werden in 2022 3,26 miljoen nieuwe auto’s overgeslagen, een groei op jaarbasis van 10,5%. De overslag van ‘high&heavy’ rollend materieel nam in aantallen toe met 9,6% terwijl de overslag van tweedehandswagens en vrachtwagens daalde met respectievelijk 13,2% en 17%. De niet begeleide vracht (exclusief containers) groeide met 10%, waarvan een belangrijk deel gerelateerd is aan het Verenigd Koninkrijk (+4,9%) en Ierland (+35%) dit ondanks de Brexit.
Zeebrugge verwelkomde in 2022 144 cruiseschepen met 547.374 passagiersbewegingen, een forse stijging tegenover 23 schepen en 75.854 passagiersbewegingen in 2021 toen het cruisegebeuren grotendeels stil lag door de coronapandemie.
Sterk als eengemaakte haven
De stroom aan investeringen en nieuwe projecten sinds de fusie van de Antwerpse en Zeebrugse havenplatformen zijn een bevestiging van de concurrentiekracht en toegevoegde waarde van de eengemaakte haven. Dankzij de veerkracht van beide havenplatformen konden belangrijke stappen worden gezet in projecten die bijdragen aan de duurzame groei van de haven en de pioniersrol in energietransitie. Projecten die klaarstaan om in 2023 verder uitgerold te worden.
Zo zal de waterstofstrategie om van de haven een Europese waterstofhub te maken voor de import, lokale productie en doorzet van groene waterstof en waterstofdragers verder geconcretiseerd worden. De invulling van het eerste deel van NextGen District, de toekomstige hotspot voor circulaire economie, is bijna afgerond en in 2023 zal de eerste spadesteek gegeven worden. In het kader van de vergroening van de vloot van het Havenbedrijf, maken Hydrotug en Methatug, de eerste sleepboten ter wereld op respectievelijk waterstof en methanol, hun opwachting. En de Digital Twin, de digitale kopie van het havengebied met realtime info via sensoren, drones en slimme camera’s, zal in 2023 ingezet worden op beide platformen, om verder te bouwen aan een slimme, veilige en vlotte haven.
FOTO: Port of Antwerp-Bruges
