De haven van Zeebrugge noteerde een groei van bijna 3 procent in 2020, ondanks de uitdagingen die het voorbije jaar met zich meebracht. Na de sterke groei in 2018 en 2019, werd bij de start van het nieuwe jaar stil gehoopt dat 2020 een absoluut recordjaar zou worden. De wereldwijde Covid-19 crisis heeft daar anders over beslist. Het havenbestuur is echter heel tevreden een positief cijfer te kunnen voorleggen en trots op de prestaties die het voorbije jaar door de havengemeenschap werden geleverd. In uiterst moeilijke tijden heeft Zeebrugge meer dan standgehouden.
Zeebrugge bevestigt …
- De haven kent een totale groei van bijna 3 %
- De daling in de roro-ladingen wordt gecompenseerd met een sterke stijging in zowel de containertrafiek als LNG en vaste bulk
- Toename nieuwe diensten of verbindingen met andere havens, bestaande verbindingen kregen een verhoogde capaciteit en er werden diensten in frequentie verhoogd
- Ondanks Covid-19 bleef de haven 100 % operationeel
- De haven nam de nodige voorbereidingen om Brexit proof te zijn
- Het havenbestuur bouwt letterlijk aan de toekomst: MBZ investeerde het afgelopen jaar dubbel zoveel in de haveninfrastructuur
- Sterke spoorambitie en stijging in estuaire vaart (4,2%)
- Zeebrugge beschikt over het grootste on-shore windpark op 1 industriële site van Vlaanderen en de groenste sleepbotenvloot van Europa
...maar met punten van zorg
- Verschillende dodelijke ongevallen in de haven zowel op de openbare weg als op een haventerminal
- Aanhoudende transmigrantenproblematiek die toenam in de aanloop naar Brexit
Resultaten 2020
De gevolgen van de coronacrisis zijn het opvallendst in de roll-on/roll-off trafieken. De auto-industrie deelde hard in de klappen. In het tweede kwartaal vielen de roro-trafieken 35% terug, ten opzichte van het tweede kwartaal in 2019. In het derde kwartaal was die daling nog 13%. Pas in het vierde kwartaal was een herstel zichtbaar en was er een stijging ten opzichte van het vierde kwartaal van 2019: +2,9%.
Het behandelen van nieuwe wagens in de haven van Zeebrugge daalde 26 procent tot een totaal aantal van 2.191.299. Dit cijfer ligt helemaal in lijn met de situatie in de Europese automarkt. Niettemin weegt dit negatieve cijfer op de totale roro-trafieken. De roro-sector kent een verlies van 14,2 procent ten opzichte van vorig jaar. (totaal tonnage: 14.157.435)
De containertrafiek kende een groei van 10,3 procent tot een totaal volume van 18 miljoen ton of 1.804.992 TEU. Zowel de deepsea diensten, de shortsea diensten als de estuaire vaart noteerden groei in 2020, respectievelijk +46,3%, +24,9% en +27,8%. Behalve een beperkt aantal deepsea annuleringen in het begin van de Covid-19-crisis, waren er geen verliezen in de containersector. Door snel te schakelen en de nodige uitbreidingen te verwezenlijken heeft containerterminal CSP Zeebrugge in combinatie met een goede service een schitterende prestatie geleverd. Wegens congestie in Britse havens
door de pre-Brexit stockopbouw in het Verenigd Koninkrijk, wist CSP Zeebrugge laat in het jaar ook nog enkele extra calls aan te trekken. CSP Zeebrugge realiseerde in 2020 een sterke stijging van de volumes (+25% in TEU). Gemiddeld ging de terminal er de voorbije drie jaar telkens 20 procent (TEU) op vooruit.
De vloeibare bulk steeg met 16,5 procent tot 12.617.088 ton. Het aandeel LNG bereikte nog steeds records: 44,4 procent groei het voorbije jaar. (totaal volume LNG: 11.018.023 ton) Het shortsea LNG-volume maakte 54,8% van het totaal uit, het deepsea LNG-volume bedroeg 45,2%.
Het stukgoed daalde met 29,2 procent tot 634.613 ton. De afgelopen jaren was er telkens een graduele daling zichtbaar in het stukgoed. Dit heeft te maken met de switch in de verscheping van papierproducten, namelijk van stukgoed naar containers.
De vaste bulk steeg met 28,9 procent tot 1.710.125 ton. Infrastructurele werken in de haven en in de regio dreven de volumes zand en grint op (+ 27,9%) Ook de cijfers wat betreft het behandelen van veevoeders gaan sterk omhoog (+ 55,3%).
Het passagiersvervoer in de haven van Zeebrugge lag in 2020 nagenoeg stil omwille van Covid-19 en de restricties op reizen. Zeebrugge ontving na 11 maart geen enkel cruiseschip meer en ook op de ferryschepen was het aantal passagiers zeer beperkt.
De Covid-19 pandemie had een invloed op de gepresteerde shiften van de havenarbeiders in de haven: 311.968 ten opzichte van 361.147 vorig jaar (-13,6%). Het aantal effectieve havenarbeiders is het afgelopen jaar 2% gedaald (2019: 1.932, 2020: 1.893).
Kerncijfers 2020
| Tonnage | Jan-dec '20 | Jan-dec '19 | +/- | % | Relatief aandeel t.o.v. totaal |
| Roro | 14,2 mio | 16,5 mio | -2,3 mio | -14,2 % | 30 % |
| Containers | 18 mio | 16,2 mio | 1,7 mio | 10,3 % | 38 % |
| Vloeibare bulk | 12,6 mio | 10,8 mio | 1,8 mio | 16,5 % | 27 % |
| wv. LNG | 11 mio | 7,6 mio | 3,4 mio | 44,4 % | |
| Stukgoed | 0,6 mio | 0,9 mio | -0,3 mio | -29,2 % | 1 % |
| Vaste bulk | 1,7 mio | 1,3 mio | 0,4 mio | 28,9 % | 4 % |
| Totaal | 47 mio | 45.8 mio | 1,2 mio | 2,7 % | 100 % |
| Nieuwe wagens (aantal) | 2,2 mio | 3 mio | -0,8 mio | -26,0 % | |
Kerncijfers kwartaal 4 2020
| Tonnage | Kwartaal 4 - 2020 | Kwartaal 4 - 2019 | +/- | % |
| Roro | 4 222 472 | 4 102 568 | 120 174 | 2,9 % |
| Containers | 4 859 948 | 4 474 196 | 385 752 | 8,6 % |
| Vloeibare bulk | 2 215 233 | 3 515 834 | -1 300 601 | -37 % |
| wv. LNG | 1 839 850 | 2 718 329 | -878 479 | - 32,3 % |
| Stukgoed | 161 474 | 209 706 | -48 232 | -23,0 % |
| Vaste bulk | 418 576 | 358 656 | 59 920 | 16,7 % |
| Totaal | 11 877 973 | 12 660 960 | -782 987 | -6,2 % |
| Nieuwe wagens (aantal) | 703 569 | 760 506 | -56 937 | -7,5 % |
2020 in de haven van Zeebrugge
In 2020 waren twee thema’s allesoverheersend: Covid-19 en Brexit. Beide thema’s zorgden elk op een verschillende manier voor uitdagingen. Die uitdagingen brachten een ongeziene inzet en een groot aanpassingsvermogen van de haven en de havengemeenschap teweeg.
De haven en de havenbedrijven hebben op elk moment tijdens de Covid-19 crisis 100% operationaliteit weten te garanderen. En ook in de aanloop naar Brexit, is er hard samengewerkt om met z’n allen klaar te zijn voor de nieuwe manier van handel drijven met het Verenigd Koninkrijk. Er werden in de laatste maanden van het jaar enorme inspanningen geleverd: RX/SeaPort lanceerde de ene tool na de andere (een Green Light Check, een connectie met FAVV en het Britse Maritime Cargo Processing systeem, de Green Lanes). Na de eerste twee weken wordt het platform positief geëvalueerd. Na een aantal beginnersfouten bij de aanvang ligt het aantal berichten en aangiften in de lijn van de verwachting. Reeds 60% van de aangemaakte accounts zijn reeds in gebruik. Verder werd er ter voorbereiding van Brexit door de havenkapiteinsdienst in samenwerking met verschillende autoriteiten een havencirculatieplan opgesteld, werden er noodplanningen opgemaakt en werd er volop gecommuniceerd en actief geïnformeerd.
Veiligheid wordt hoog in het vaandel gedragen in de haven. Helaas waren er het afgelopen jaar een aantal ongelukken in de haven te betreuren, zowel op de openbare wegen in het havengebied als op de terminals. Mensenlevens die verloren gaan in onze haven, dat treft ons diep. Graag willen wij hier dan ook ons medeleven nogmaals betuigen aan de familieleden van deze slachtoffers. We willen onze inspanningen om de veiligheid overal te optimaliseren nog versterken, in samenwerking met partners in de haven.
Transmigratie is een problematiek waar de haven- en leefgemeenschap blijvend mee wordt geconfronteerd. Ruim twee derden van de transmigranten worden aangetroffen in ladingeenheden die aangevoerd worden vanuit het hinterland. Dit wijst erop dat een gebiedsoverschrijdende aanpak noodzakelijk is en ook dit zal een aandachtspunt zijn voor toekomstige maatregelen. In 2020 werden opnieuw substantiële investeringen in een verbeterde beveiliging door de havengemeenschap gedaan. Voor 2021 staan er meerdere projecten op stapel om het beveiligingsniveau van de haven verder te verhogen. Zo zullen er in en rond het havengebied op 34 locaties ANPR-camera’s worden geïnstalleerd in samenwerking met verschillende partners met co-financiering uit het Internal Security Fund (ISF) van de Europese Unie. Verder worden infrastructurele maatregelen genomen op bepaalde spoorzones.
Ook in dit uitzonderlijke jaar gaven de mensen in de Zeebrugse haven elke dag het beste van zichzelf. Er werd hard gewerkt aan de verdere uitbouw van de haven, het aantrekken van nieuwe trafieken en de vele projecten die de toekomst van de haven verzekeren.
TEKST: F. Neyts
FOTO: H. Claeys
15 januari 2020
